"Global Düşün, Yerel Uygula"

 Bahçeşehir-Boğazköy Yerleşkesinde gerçekleşen “Katı Atık Ayrıştırma Tesisi İnşasına” itirazlar resmiyete dönüşüyor

8 min read

 Bahçeşehir-Boğazköy yerleşkesinde etrafında yoğun konutların ve ulaşım akslarının bulunduğu bir alanda Başakşehir Belediyesi’nin “Katı Atık Ayrıştırma Tesisi” inşasına bölge halkı ve sivil toplum kuruluşlarının gösterdiği haklı tepkiye, Başakşehir CHP Meclis Grubu’da sessiz kalmadı.  Meclis Grubu adına CHP Meclis Üyesi Avukat Eda Kurt’un 14.10.2021 tarihinde 2197587 referans numaralı 4 sayfalık itiraz dilekçesinde, tepkilere neden olan tesise dair itirazların haklılığı ve hizmete başladığında ortaya çıkacak tüm olumsuzlar madde madde sıralandı.

Bahçeşehir ve Boğazköy arasında Gölet Rekreasyon alanı içerisinde, çevresinde Pazartürk ve yakında hizmete açılacak Halkalı Marmaray’a Ring Tren Aktarma İstasyonunun da bulunduğu bir alanda, geçtiğimiz aylarda Başakşehir Belediyesi Katı Atık Ayrıştırma Tesisi yapacağını duyurmuştu. Çevresinde yoğun konutların ve ulaşım akslarının bulunduğu bir alanda gerçekleşecek tesise önce bölge halkı tepki göstermiş sonrasında da Boğazköylüler Derneği (BODER) bir imza kampanyası başlatmıştı. Bölge STK’larından Bahçeşehirliler Derneği’de (BADER) gerek imza kampanyasına gerekse haklı duyarlılığa destek kararı almıştı. STK’ların itirazlarının başında katı atık ayrıştırma tesisinin yer seçimi geliyordu ancak Başakşehir Belediyesi bu sesleri duymayarak tesis inşaatını bırakın durdurmayı, aksine çalışmalarına hız vermişti. Gelişmeler üzerine halkın bu haklı itirazını önce HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu soru önergesi ile sonrasında da CHP İstanbul Milletvekili Özgür Karabat’ta TBMM’de düzenlediği basın açıklamasıyla meclise taşımıştı. Başakşehir CHP Meclis Grubu’da yaşananlara sessiz kalmadı. Meclis Grubu adına Meclis Üyesi Avukat Eda KURT’un 14.10.2021 tarihinde 2197587 referans numarası ile belediyeye sunduğu 4 sayfalık itiraz dilekçesinde tepkilere neden olan tesise dair itirazların haklılığı ve hizmete başladığında ortaya çıkacak tüm olumsuzlar madde madde sıralandı. KURT’un kaleme aldığı itiraz dilekçesinde  “Boğazköy Toplu Konut Alanı 1/1000 Revizyon Uygulama İmar Planı’nda, Rekreasyon alanı olarak gösterilmiş, 450 Ada 1 Parsel üzerinde kurulumuna başladığınız Katı Atık –Çöp Ayrıştırma tesisi projenizi iptal etmeniz, aksi takdirde bu proje sebebiyle uğranılan maddi- manevi zararlarımızın tazmini için dava yoluna başvuracağımızı bildiririz” denildi.

Başakşehir Belediye Başkanı Yasin Kartoğlu Projeyi BAŞAKŞEHİR’E DÖRT DÖRTLÜK YENİ GERİ DÖNÜŞÜM TESİSİ”  başlığı ile duyurmuştu

Başakşehir Belediyesi’nin paylaştığı haberde “Bahçeşehir 2. Kısım Mahallesi’nde 4 bin metrekare alan üzerine kurulacak geri dönüşüm tesisinde, saatte 5 ton atık ayrıştırılarak ekonomiye geri kazandırılacak.  Geri dönüşüm tesisinde, “her atık çöp değildir anlayışı” ile plastik, pet, kâğıt, metal, cam, karton, naylon ambalaj atıkları yeniden işlenebilecek” deniliyordu. 

  Ayrıştırma tesisinin 4 bin metrekare alan üzerine inşa edileceğini belirten Başkan Kartoğlu, “Tesisimizin bin 250 metrekaresi kapalı alan olacak. Tamamlandığında plastik, pet, kâğıt, metal, cam, karton, naylon ambalaj ürünlerini yeniden işleyeceğiz. Ayrıştırma tesisimizin bant uzunluğu 42 metre olacak ve saatte 5 ton geri dönüşüm ürünü geri dönüşüme kazandırılacak. Tesis girişinde 50 tonluk kantarımız yer alacak. Böylece giren ve çıkan araçlar dijital olarak tartılarak, ürün tonajı takip edilecek. Bölgede toplanan geri dönüşüm ürünleri sayesinde geri dönüşümün transfer süresini ve maliyetini de azaltmış olacağız.” şeklinde bir video sunumu ile projeyi kamuoyu ile paylaşmıştı.

Başakşehir CHP Meclis Grubu adına Meclis Üyesi Av.Eda Kurt’un Başakşehir Belediyesi’ne sunduğu itiraz dilekçesinde şu detaylara yer verildi

“ 1-) Yukarıda anılan çöp ayrıştırma tesisi 18.06.2003 T.T.’li Boğazköy Toplu Konut Alanı 1/1000 Revizyon Uygulama İmar Planı’nda Rekreasyon alanı olarak tanımlanmıştır. Yine aynı imar planının plan notlarının Uygulama Hükümleri başlıklı 9. Maddesinde : “Rekreasyon alanlarında gösterilen bloklar şematik olup sportif amaçlı tesisler, yeşil alanlar, dinlenme tesisleri, günübirlik kullanım alanları, arıtma tesisleri, sosyal tesisler belediyesince uygun görülecek peyzaj ve avan projelerine göre max. E:0.05’i aşmamak kaydıyla uygulama yapılacaktır.” Denmiştir. Görüldüğü üzere plan notlarında rekreasyon alanlarına kurulabilecek tesisler sınırlı sayıda olarak yazılmış olup, bunların arasında çöp ayrıştırma tesisi yer almamaktadır. Kaldı ki yerinde yaptığımız incelemelerde, alana plastik atık ayrıştırılmasına ilişkin teçhizat kurulumu yapıldığı da tarafımızca tespit edilmiştir. Anılan imar planına ve plan notlarına aykırı bu HUKUKA ALENEN AYKIRI eyleminizi İVEDİLİKLE DURDURMANIZI TALEP EDİYORUZ. Zira bu ayrıştırma ve dönüşüm tesisi ilçemizde ve özellikle Hoşdere- Bahçeşehir 1. ve 2. Kısım mahallelerinde ikamet eden vatandaşlarımız açısından telafisi güç maddi ve manevi zararlara neden olacaktır.

2-) Tesisin kurulmak istendiği alan özel mülkiyete konu ve hisseli bir alandır. Hisseli bir alanda böyle bir tesis kurulabilmesi için gerekli yasal süreçler yerine getirilmemiş görünmektedir ki yerine getirilmiş dahi olsa yukarıda izah ettiğimiz nedenlerden ötürü bu alanda geri dönüşüm tesisi kurulması HUKUKA AYKIRIDIR ve mahalde yaşayan vatandaşları maddi ve manevi zarara sokacak bir eylemdir. Şöyle ki;

Av.Eda Kurt – CHP Başakşehir Meclis Üyesi
  1.   Özellikle haftanın iki günü kurulan Pazar, mahalde ciddi trafik yoğunluğuna sebebiyet veriyorken bir de geri dönüşüm tesisi kamyon trafiğini nasıl kaldıracaktır? Mahalde oturan vatandaşların trafik yoğunluğuna hapsedilmek istenmesinde nasıl bir kamu yararı mevcuttur?
  •   Bilindiği üzere İdare Hukuku öğretisinde en temel kavramlardan biri idari işlemin ya da eylemin kamu yararı ile açıklanması gereken bir gerekçesi olması gerekmektedir. Oysa Şehir merkezinin ve toplu konutların bulunduğu bir üstelik de rekreasyon alanı olarak yapılabilecekler listesinin dışına çıkarak alana çöp ayrıştırma ve geri dönüşüm tesisi kurulmasının nasıl bir gerekçesi ve kamu yararı taşıdığı açıklanamamaktadır.
  • Konut alanına oldukça yakın bir mesafede, kötü kokuya, gürültüye ve hava kirliliğine neden olacak bir çöp ayrıştırma ve geri dönüşüm tesisi kurulması toplum sağlığını ve huzurunu olumsuz etkileyecektir. Kurulmasına başlanan katı atık dönüştürme tesisi ile saatte 5 ton ve günlük 60 ton atık dönüştürmesi yapılması hedeflenmektedir ki bu esasında çevre ilçelerden de ilçemize atık geleceği ihtimalini akla getirmektedir zira Bahçeşehir’den günlük 60 ton atık çıkması mümkün görünmemektedir. Tesisin kapasitesine ilişkin bu bulgular, faaliyetin basit bir ayrıştırma işlemi niteliğinde olmadığını açıkça ortaya koymaktadır. Tesiste poşet şişeler, naylon, cam, kağıt, metal, plastik vb. katı atıklar işlenecek. Bu sebeple toplum sağlığı ve huzuru açısından da idarenin eylemi hukuka ve kamu yararına aykırıdır. 
  • Çöp ayrıştırma ve geri dönüşüm tesisine oldukça yakın mesafede bulunan konutlarda hiç kimse oturmak istemeyeceğinden burada yaşayan vatandaşlar mahalden taşınmak zorunda kalacaklardır ki bu da bölgenin demografik siyasi yapısının dağıtılmak istenmesi amacını ister istemez akla getirmektedir. Ayrıca mahalde konut ve kira fiyatları çöp ayrıştırma ve geri dönüşüm tesisin neden olacağı trafik, kötü koku, hava kirliliği, gürültü vesair olumsuz nedenler yüzünden ciddi anlamda düşme tehlikesi altındadır. Bu da burada yaşayan ve mal sahibi olan vatandaşların uğrayacağı manevi zararın yanı sıra maddi bir zarar olarak karşımıza çıkmaktadır. İdarenin eylem ve işlemleri birilerinin değil toplumun ortak çıkarlarını tesis etmelidir.
  •   Proje 1250 metrekarelik kapalı alan ve 4 bin metrekarelik proje sahasına sahiptir. 1250 metrekarelik kapalı alanın altında yüksek gerilim alanı bulunmaktadır ki yüksek gerilim hattının bulunduğu alanlara inşaat ve yapı yapılması yasak ve oldukça tehlikelidir. İdare bu tehlike sorumluluğunu neden almaktadır? İleride burada faaliyet yürütülürken ya da daha kurulma aşamasında meydana gelebilecek her türlü kazada idarenin hizmet kusuru gündeme gelecektir.
  • 02.04.2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Yönetmeliği’nin Genel İlkeler başlıklı 5. Maddesinin t bendinde belediyelerin kuracakları ve/veya kurdurtacakları atık işleme tesislerine ait teknoloji ve projelerin uygulanmasına ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan uygun görüş alması zorunlu tutulmuştur. Ayrıca yine aynı yönetmelikte atık tesislerinin ÇEVRE İLE UYUMLU olması zorunlu tutulmuştur.  Yönetmeliğin aynı maddesinin ç bendinde: “ Atıkların kaynağından ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve işlenmesi sırasında su, hava, toprak, bitki, hayvan ve insanlar için risk yaratmayacak, doğal çevrenin olumsuz etkilenmesini önleyecek ve böylece çevre ve GÜRÜLTÜ, TİTREŞİM VE KOKU YOLUYLA RAHATSIZLIĞA NEDEN OLMAYACAK insan sağlığına zarar vermeyecek yöntem ve işlemlerin kullanılması esastır.” Denmiştir. Bu yönetmeliğe göre atıkların yönetiminde insan sağlığına ve çevreye zarar ve rahatsızlık verilmemesi esas alınmıştır. İnsanların yaşam alanlarına, konutlarına, alışveriş yaptıkları Pazar alanına bu kadar yakın mesafede atık tesisi kurulması bu yönetmelikte kabul edilen esaslara ve insan ve çevre sağlığına aykırıdır. Yine aynı yönetmeliğin Atık İşleme tesislerinin yükümlülükleri başlıklı 10. Maddesinin b bendinde: “…alıcı ortamın, toprağın, yüzeysel suların ve yeraltı sularının kirlenmesini önleyecek şekilde tasarımını yapmakla yükümlüdür” Denmiştir. Tesisin kurulmak istendiği alanın altında yoğun bir yeraltı su geçişi mevcuttur. Bütün bu hususlar göstermektedir ki, atık tesisi yanlış yere konumlandırılmıştır ve bu yanlışlık insan sağlığı ve huzurunu, çevreyi ve doğayı olumsuz etkileyecek niteliktedir.”

Yelpaze İstanbul – BAHÇEŞEHİR/ 15.10.2021